Gedik Yatırım: Güçlü tüketim eğilimi 3. çeyrekte de devam etmiş görünüyor

Gedik Yatırım'ın değerlendirmesinde, GSYH'nın 3. çeyrekte çeyreksel bazda yüzde 1,1, yıllık bazda yüzde 3,7 büyüdüğü belirtildi. TÜİK 2025’in 3. çeyreğine ilişkin yıllık GSYH büyümesinin yüzde 4,2’lik medyan piyasa beklentisi ve bizim yüzde 3,9’luk tahminimizin biraz altında yüzde 3,7 seviyesinde gerçekleştiğini açıkladığı aktarılırken şu bilgiler verildi:

"Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH ise çeyreksel bazda yüzde 1,1 artış kaydederek büyüme momentumunun devam ettiğini gösterdi (1Ç25: yüzde 0,8, 2Ç25: yüzde 1,6). Bu arada, daha önce yüzde 2,3 ve yüzde 4,8 olarak açıklanan ilk 2 çeyreğin büyüme rakamları yüzde 2,5 ve yüzde 4,9 olarak güncellendi. Son rakamlarla birlikte, 9-aylık GSYH büyümesi yüzde 3,7, son 12 aylık dönem GSYH büyümesi ise yüzde 3,6 olarak gerçekleşti.

Büyüme beklentinin altında kalsa da güçlü tüketim eğilimi devam etmiş görünüyor. yüzde 3,7’lik GSYH büyümesi yüzde 3,9’luk tahminimizin hafif altında gerçekleşse de, özel tüketim harcamalarının yıllık yüzde 4,8 büyümeyle beklentimizden daha güçlü gerçekleştiğini söyleyebiliriz; biz burada yüzde 3,5-4,0 civarında bir artış beklentisindeydik. Buna göre, özel tüketimin manşet büyümeye katkısı yaklaşık yüzde 3,2 puan oldu. Özel tüketim harcaması 2. çeyrekte de yüzde 4,4’lük büyümeyle (yüzde 5,1’den revize edildi) manşet büyümeye yüzde 3,0’lük katkı vermişti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye bakıldığında da, önceki çeyreğe göre kaydedilen yüzde 2,1’lik artışın TCMB’nin iç talepte dengelenme söylemiyle örtüşmediğini söyleyebiliriz. Olumlu tarafta, yatırım harcamalarındaki yıllık yüzde 11,7’lik güçlü büyümenin manşet büyümeye yüzde 2,8’lik katkı sağladığını söyleyebiliriz. Buradaki büyümenin kırılımına bakıldığında, inşaat yatırımlarında yüzde 13,3, makine-teçhizat yatırımlarında yüzde 11,3, diğer aktifler kaleminde ise yüzde 5,3’lük büyüme olduğunu görüyoruz. Kamunun tüketim harcamalarındaki yıllık artışın yüzde 0,8 ile sınırlı kalması kamuda tasarruf eğiliminin önceki çeyreğe göre zayıflasa da devam ettiğine işaret ediyor. Bu kalemleri topladığımızda, GSYH büyümesine iç talep katkısının yüzde 6,1’e ulaştığını söyleyebiliriz. Yıllık ithalat artışı 2. çeyrekteki yüzde 8,9’dan yüzde 4,3’e gerilese de, ihracatın da yüzde 2,0 artıştan yüzde 0,7’lik daralmaya geçmesi nedeniyle, net dış talebin manşet büyümeden yüzde 1,0 puan çaldığını (2Ç25: -yüzde 1,3 puan) hesaplıyoruz. Son olarak, bu rakamlar stok birikimi kaleminin büyümeye etkisinin yüzde 1,5 puanla negatife döndüğü anlamına geliyor.

Üretim tarafından bakıldığında, inşaat ve hizmet gücünü korurken, tarımsal üretimdeki daralma dikkat çekiyor. Üretim tarafından bakıldığında, 3.çeyrek GSYH’si içinde yüzde 10’dan fazla paya sahip olan tarım sektöründe yüzde 12,7’lik daralma dikkat çekiyor, ki bu tarımsal üretimdeki daralmanın manşet büyümeyi kabaca yüzde 1,3 puan kadar aşağı çektiği anlamına geliyor. Yıl içinde yaşanan zirai don ve kuraklık etkisini ve Tarım Bakanlığı’nın tarımsal üretim tahminlerini baz alarak, tarım sektöründe bir daralma bekliyor olsak da, biz bu daralmanın yüzde 5,5-6,0 civarlarında olmasını bekliyorduk. Tarımsal üretimdeki bu daralmanın son dönemde işlenmemiş gıda enflasyonundaki yükselişi de kısmen açıkladığını söyleyebiliriz. Tarım sektörü beklentimizden zayıf gerçekleşirken, hizmet sektörlerinin beklentilerimizden güçlü gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Ticaret, ulaştırma ve turizm sektörlerini kapsayan ve GSYH’nin kabaca dörtte birini oluşturan oluşan “hizmetler” kaleminde yıllık büyüme yüzde 6,3 olurken, diğer hizmet sektörlerinden yüzde 10,1 ve yüzde 10,8 büyüme performanslarıyla bilgi-iletişim ile finans ve sigorta hizmetleri öne çıkıyor. İnşaat sektörü deprem harcamalarının da yardımıyla yıllık yüzde 13,9 büyüme performansıyla güçlü kalmaya devam ediyor, ki bu rakamın beklentimizin hafif üzerinde olduğunu söyleyebiliriz. Son olarak, sanayi sektörü de yıllık yüzde 6,5 büyümeyle güçlü görünse de, bu performansın büyük ölçüde düşük baz etkisi kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz.

2025 yılı GSYH büyümesi yüzde 3,5’in hafif üzerinde gerçekleşebilir. 3.çeyrekteki güçlü tüketim eğilimi, TCMB’nin iç talepte belirgin yavaşlama söylemiyle pek uyumlu görünmese de, piyasanın Kasım enflasyonuna yönelik ılımlı beklentisi nedeniyle faiz indirim beklentilerini aşağı çekmesini beklemiyoruz, ki Borsa İstanbul’daki özellikle Bankacılık endeksindeki pozitif görünüm de bunu teyit ediyor. Son olarak, mevcut eğilimler GSYH büyümesinin son çeyrekte yüzde 3,5 civarında, 2025 yılı genelinde de yüzde 3,5’in hafif üzerinde gerçekleşebileceğine işaret ediyor."